Stop Bekenschot

Voorkom de aanleg van zonnepark Bekenschot. Dat is de eerste prioriteit voor Hobama. Daar is sinds 2019 heel veel energie in gestoken. Desondanks heeft het College van B & W van de gemeente Lochem op 19 december 2023 besloten om de aanvraag met een positief advies aan de Gemeenteraad voor te leggen.  Dat besluit was niet van harte, maar volgens B & W voldoen de plannen formeel aan de voorwaarden. De Gemeenteraad buigt zich begin 2024 over dat besluit. Het is onzeker wat de uitkomst is. Onder de titel “STOP BEKENSCHOT” doet Hobama er alles aan om het tij te keren. Dat doen we voor onze leden, voor de omwonenden, voor Barchem en wijde omgeving, voor het landschap en voor de natuur. Hieronder wordt nader op de aanvraag ingegaan.

Aanvrager

Het Duits/Nederlandse bedrijf TPSolar, dat verbonden is met de Duitse projectontwikkelaar Solar-Konzept uit Hamburg. TPSolar heeft in de gemeente Lochem twee zonneparken ontwikkeld: Armhoede met 23.000 en Berekelweide met 25.000 zonnepanelen.

Grondeigenaar

Marcel van der Zanden, een voormalige veehouder en quotumhandelaar uit St. Oedenrode. Zijn bedrijf telt inmiddels tal van bv’s. In Barchem beschikt hij over meerdere percelen: in totaal circa 60 ha. Loonwerker(s) zorgen voor de teelt en de oogst van de gewassen.

Zonnepark of industrie?

De naam zonnepark, zonne-akker, zonneweide of zonneveld zet iedereen op het verkeerde been. Het is allesbehalve een lieflijk ogend geheel. Zoals de aanvrager zelf schrijft gaat het om een energiecentrale: een industriële installatie. Ze worden op de grond, maar ook op het water gerealiseerd. Ze wekken zonne-energie op en zijn een element in de energietransitie. Omdat de lieflijke woorden zijn ingeburgerd, gebruikt Hobama ook deze termen.

Wat houdt de aanvraag in?

• Tussen de Doktersdijk, Ruurloseweg en de Oude Ruurloseweg is een zonnepark van 16 ha geprojecteerd. Dat is bijna twee keer zo groot als het zonnepark Berkelweide bij de brug over het Twentekanaal.
• Het is landbouwgrond. De provincie heeft het terrein waar het zonnepark zou komen vrijwel voor het geheel aangewezen als Groene ontwikkelingszone en ecologische verbindingszone. Dat betekent in beginsel dat hier nieuwe natuur kan komen. Het is ook onderdeel van het nationaal landschap de Graafschap.
• Er komen 25.000 zonnepanelen te liggen. 60 procent in zuidnoord opstelling, 40 procent in de ecologisch slechte oost-west opstelling.  Op den duur houden schapen het kruidenrijk gras kort.
• Bij die 40 procent worden de rijen met panelen vrijwel tegen elkaar aangelegd zodat er een dak van 14 meter ontstaat. Daar groeit nauwelijks iets onder.
• Rondom, behalve aan de Ruurloseweg komen singels en struweelhagen. Daarvoor worden spillen geplant tussen de 40 en 100 cm groot.
• In de ecologische verbindingszone is het de bedoeling dat er 3 ha wordt ingericht als natuur. Dat wil zeggen dat de bestaande sloot een afgevlakte oever krijgt, dat er kruiden en bloemrijk grasland wordt ingezaaid en dat er vijf poelen komen, waarvan een deel 2,5 meter diep of nog dieper.
• Rondom het deel met de zonnepanelen komt een hekwerk.
• Er komt een wildgang van ca. 10 15 meter breed.   
• De grondeigenaar legt een strook olifantsgras aan.
• Na 25 jaar moet de installatie worden opgeruimd.

Wat vindt Hobama ervan?

• Een rommelig en slecht onderbouwd voorstel van het College van B en W. Puur op formele gronden wil het College de aanvraag honoreren, zonder echt inhoudelijk te kijken. Is er een bijeenkomst met omwonenden gehouden, prima dan kunnen we een vinkje zetten en verder niet vragen wat de omwonenden ervan vonden.
• De aanvraag is een vorm van mooipraterij. Bij zonnepark Berkelweide bij het Twentekanaal is te zien waar dat toe leidt.  
• De grondeigenaar en de projectontwikkelaar TPSolar profiteren financieel riant. Het gaat echt om tonnen en miljoenen euro’s per jaar. Een deel van de winst gaat naar SolarKonzept in Hamburg.
• Het immense park met zijn panelen is een grove aantasting van het landschap. Het is in strijd met het eigen landschapsbeleid van de gemeente. Dat zegt dat het gebied open moet blijven.
• Ecologisch gezien is de inrichting zwaar onvoldoende. Niet voor niets spreken de ecologen van de provincie over een no go.
• Heel merkwaardig.  Ondanks een serie ingrijpende wijzigingen voor de ecologie is de laatste versie niet voor een nieuw advies aan de provincie voorgelegd.
• In plaats van draagvlak hebben de initiatiefnemers groot verzet gecreëerd van omwonenden en inwoners van Barchem. Dit mede door het manipuleren en verdraaien van gesprekken, verslagen en bijeenkomsten.
• Grootschalige zonneparken horen niet op natuur en landbouwgrond. De regering heeft de gemeenten en provincies opgedragen om hiervoor geen vergunningen af te geven. Daar trekt Lochem zich weinig van aan.
• Door alle wijzigingen (inmiddels zes versies sinds 2020) is er geen sprake van een lopende aanvraag, maar is er een nieuw plan. Dat volgens ons ook als nieuw beoordeeld moet worden.
• Het stroomnet zit propvol. De aanvrager heeft van Liander voorrang gekregen op een aansluiting. Andere aanvragers zijn de dupe.
• Het College geeft aan dat er een afweging is gemaakt tussen het voordeel voor de energietransitie en de belangen van omwonenden en het landschap. Het College kiest voor de energietransitie. Doordat bewoners en bedrijven massaal zonnepanelen op het dak hebben gelegd heeft Lochem al meer aan de energietransitie dan de gemeente heeft beloofd. Met zon op dak is in de gemeente nog heel veel mogelijk. Het park is niet nodig. Andere belangen horen voorrang te krijgen.

Historie in een notendop

Voorjaar van 2019: de grondeigenaar komt met plannen om in de buurt Vrochterhoek/Zwarte Veen 10 zonneparken aan te leggen van in totaal 30 hectare. Deels op eigen grond, deels op gronden die niet van hem zijn. Die grondeigenaren en de inwoners staan perplex.

Winter 2019/2020: Samen met projectontwikkelaar TPSolar werkt de grondeigenaar aan een plan om op de landbouwgrond van Bekenschot een eerste zonnepark aan te leggen.

17 april 2020: TPSolar dient bij de gemeente Lochem een aanvraag in voor een 16 ha groot zonnepark als eerste stap voor nog meer zonneparken van in totaal 36 ha. Met Liander maakt de ontwikkelaar afspraken dat er een kabel van 10 km gelegd kan worden om de stroom te kunnen leveren aan een onderstation in Borculo.

September 2020: De gemeenteraad geeft aanvraag van TPSolar terug aan het College van B en W, nadat is gebleken dat gesprekken van de grondeigenaar met omwonenden door hem zijn gemanipuleerd en verdraait en nadat in juni 2020 de provincie 8 ha nieuwe natuur had geëist.

Oktober 2020: Na een evaluatie van het beleidskader zonne-energie uit 2018 legde de aanvragen voor nieuwe grootschalige zonneparken stil totdat een nieuw beleid voor zon en wind is geformuleerd. Het College van B en W meldde de Raad dat ze twee ingediende aanvragen als lopende aanvragen (Bekenschot en Ampsen) beschouwt, die nog zullen worden afgewikkeld.  

Februari en juni 2022: TPSolar presenteert in twee bijeenkomsten aan de omwonenden nieuwe plannen voor Bekenschot. De aanwezigen uitten scherpe, afwijzende kritiek. Hobama, die bij de tweede bijeenkomst buiten de deur werd gehouden, De omwonenden wezen de plannen in een enquête af. 

December 2022: TPSolar dient opnieuw een aanvraag in. Nu voor een 18,2 ha groot zonnepark met 25.000 panelen in zuid-noord opstelling.

December 2022: Hobama laat een landschappelijk advies op stellen door bureau N+L. Conclusie aanvraag is in strijd met gemeentelijk landschapsontwikkelingsplan/visie en moet daarom worden afgewezen.  

Mei 2023: Provinciaal advies. Onder voorwaarden akkoord met de aanvraag. Hobama komt dankzij een WOO-aanvraag bij de provincie aan de weet, dat ecologen het plan als een ‘no go’ bestempelen. Ze worden door de r.o. afdeling overruled.

 Juni 2023: Het College laat TPSolar weten, dat B & W de aanvraag zal afwijzen, omdat het niet voldoet aan de voorwaarde dat een park niet groter mag zijn dan 16 ha.

21 november 2023: TPSolar dient een hernieuwde aanvraag in, maar nu voor 16 ha. De 25.000 panelen worden binnen die 16 ha ‘gepropt’. 40 procent van die panelen worden in de ecologisch ongunstige oost-west stand geplaatst met twee rijen van in totaal 14 meter breedte tegen elkaar aan.

19 december 2023: B & W besluiten om zonder nieuw provinciaal advies de aanvraag met een positief advies voor te leggen aan de Gemeenteraad, die uiteindelijk beslist of het plan door kan gaan.

De veranderingen in beeld

Het College ziet de aanvraag van TPSolar als een lopende aanvraag. Naar ons oordeel is er in de loop van de tijd zoveel veranderd dat het een nieuwe aanvraag is. Nieuw is belangrijk, want daarvan heeft de gemeenteraad bepaald, dat ze aan nieuwe beleidsregels moeten voldoen. Zoals niet op landbouwgrond en groene ontwikkelingszones.

De verschillende ontwerptekeningen laten brengen in beeld wat er allemaal sinds de eerste aanvraag is veranderd.
(Toegevoegd een foto van het eerste plan.)

De eerste aanvraag 2021

De tweede aanvraag februari 2022

De derde aanvraag juni 2022

De vierde aanvraag december 2022

De vijfde aanvraag juni 2023

De zesde aanvraag november 2023